Dlaczego tabliczki znamionowe są ważnym elementem urządzeń P-POŻ?

Każde z urządzeń P-POŻ (w szczególności drzwi, zasłony, bramy czy okna) wymagające certyfikacji musi posiadać tabliczkę znamionową zawierającą podstawowe informacje o tym elemencie, w szczególności aprobacie technicznej, klasie bezpieczeństwa (odporności). Jeśli dane urządzenie nie posiada takiej tabliczki informacyjnej, nie zostanie odebrane przez organy nadzorujące. Jak widać to isotny element. Niestety bardzo często zapominamy o ważnym aspekcie takich oznaczeń. Nierzadko zdarza się, że nie posiadamy dostępu do dokumentacji i wówczas najszybszym i najpewniejszym sposobem określenia urządzenia jest jego tabliczka znamionowa. To na niej znajdują się ważne dla nas i dla inspektorów informacje o danym urządzeniu.

Jak trwale opisać urządzenia P-POŻ?

Do skutecznego opisu elementów P-POŻ należy stosować tabliczki znamionowe zawierające podstawowe informacje (aprobacie technicznej, certyfikacie zgodości, firmie wykonującej). Tabliczka taka powinna być przedewszystkim wysoką trwałość. Trwałość ta, nie powinna być niższa od trwałości samego urządzenia. Dlatego zaleca się stosowanie trwałych materiałów do wyroku tabliczek jak również zaleca się stosowanie trwałych metod nanoszenia informacji na samą tabliczkę znamionową.

Trwałe tabliczki znamionowe

Wykonanie tabliczki ze stali nierdzewnej kwasoodpornej jest gwarancją jej długiej żywotności. Stal nierdzewna k.o. jest odporna na działanie wielu czynników przez co wykonane z niej tabliczki znamionowe są wyjątkowo trwałe.

Znajdują one zastosowanie przede wszystkim w takich miejscach, gdzie panują trudne warunki a konieczność odczytu treści tabliczki jest niezbędna.

W odróżnieniu od wykonania "laserem" nasza grafika jest dowolna i głęboka, co nie jest bez znaczenia w przypadku konieczności odczytu np. w ciężkich warunkach kopalni. Zdarza się często, że producenci wyrobów mających funkcjonować wiele lat umieszczają na nich tabliczki znamionowe, które są "nie do odczytania" już po roku czy dwóch, tabliczki, które na wskutek otarcia czy zadrapania zostają pozbawione swojej treści, a przecież każdemu liczącemu się producentowi powinno zależeć na identyfikowaniu wyrobu z jego Firmą.

Nie bez znaczenia jest również fakt, iż nasze tabliczki znamionowe są odporne na działanie wysokich temperatur, w przypadku stali k.o. nawet do 1400 st.C.

Odporność ogniowa

Odporność ogniowa – jest to zdolność elementu budynku do spełnienia określonych wymagań w warunkach odwzorowujących przebieg pożaru. Miarą odporności ogniowej jest wyrażony w minutach czas od momentu rozpoczęcia pożaru, do chwili osiągnięcia przez element budynku jednego z trzech granicznych kryteriów:

• Nośności ogniowej R - jest to stan, w którym element próbny przestaje spełniać swoją funkcję nośną, wskutek zniszczenia mechanicznego, utraty stateczności, przekroczenia granicznych wartości przemieszczeń lub odkształceń.
• Szczelności ogniowej E - jest to stan, w którym element próbny przestaje spełniać swoją funkcję oddzielającą, na skutek pojawienia się na powierzchni nienagrzewanej płomieni, powstania pęknięć lub szczelin o wymiarach przekraczających wartości graniczne, przez które przenikają płomienie bądź gazy lub w którym element próbny odpadnie od konstrukcji.
• Izolacyjności ogniowej I - jest to stan, w którym element próbny przestaje spełniać funkcję oddzielenia na skutek przekroczenia na powierzchni nienagrzewanej granicznej wartości temperatury.

Klasa Odporności ogniowej

Jednostką miary klasy odporności ogniowej jest czas podawany w minutach, który charakteryzuje odporność ogniową poszczególnych elementów budynku poprzez dwa lub trzy kryteria: nośność ogniową R, szczelność ogniową E, izolacyjność ogniową I – np. REI120, EI30, EI60, EI120

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Rozdział 2. Odporność pożarowa budynków, § 212. Klasy odporności pożarowej

• 1. Ustanawia się pięć klas odporności pożarowej budynków lub ich części, podanych w kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami: "A", "B", "C", "D" i "E", a scharakteryzowanych w § 216.
• 2. Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii ZL, określa poniższa tabela:

  Budynek	ZL I	ZL II	ZL III	ZL IV	ZL V
  1	2	3	4	5	6
  niski (N)	"B"	"B"	"C"	"D"	"C"
  średniowysoki (SW)	"B"	"B"	"B"	"C"	"B"
  wysoki (W)	"B"	"B"	"B"	"B"	"B"
  wysokościowy (WW)	"A"	"A"	"A"	"B"	"A"

• 3. Dopuszcza się obniżenie wymaganej klasy odporności pożarowej w budynkach wymienionych w poniższej tabeli do poziomu w niej określonego.

  Liczba kondygnacji nadziemnych	ZL I	ZL II	ZL III
  1	2	3	4
  1	"D"	"D"	"D"
  2*)	"C"	"C"	"D"

• 4. Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku PM oraz IN, z zastrzeżeniem § 282, określa poniższa tabela:

  Maksymalna gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej w budynku Q [MJ/m2]	Budynek o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokości)	Budynek wielokondygnacyjny
  		niski	średniowysoki	wysoki	wysokościowy
  		(N)	(SW)	(W)	(WW)
  1	2	3	4	5	6
  Q £ 500	"E"	"D"	"C"	"B"	"B"
  500 < Q £ 1.000	"D"	"D"	"C"	"B"	"B"
  1.000 < Q £ 2.000	"C"	"C"	"C"	"B"	"B"
  2.000 < Q £ 4.000	"B"	"B"	"B"	*	*
  Q > 4.000	"A"	"A"	"A"	*	*

• 5. Jeżeli część podziemna budynku jest zaliczona do ZL, klasę odporności pożarowej budynku ustala się, przyjmując jako liczbę jego kondygnacji lub jego wysokość odpowiednio: sumę kondygnacji lub wysokości części podziemnej i nadziemnej, przy czym do tego ustalenia nie bierze się pod uwagę tych części podziemnych budynku, które są oddzielone elementami oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej co najmniej R E I 120, zgodnie z oznaczeniem pod tabelą w § 216 ust. 1, i mają bezpośrednie wyjścia na zewnątrz.
• 6. W budynku wielokondygnacyjnym, którego kondygnacje są zaliczone do różnych kategorii ZL lub PM, klasy odporności pożarowej określa się dla poszczególnych kondygnacji odrębnie, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 2-4.
• 7. Klasa odporności pożarowej części budynku nie powinna być niższa od klasy odporności pożarowej części budynku położonej nad nią, przy czym dla części podziemnej nie powinna być ona niższa niż "C".
• 8. Jeżeli w budynku znajdują się pomieszczenia produkcyjne, magazynowe lub techniczne, niepowiązane funkcjonalnie z częścią budynku zaliczoną do ZL, pomieszczenia te powinny stanowić odrębną strefę pożarową, dla której oddzielnie ustala się klasę odporności pożarowej, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 4, z zastrzeżeniem § 220.
• 9. Pomieszczenia, w których są umieszczone przeciwpożarowe zbiorniki wody lub innych środków gaśniczych, pompy wodne instalacji przeciwpożarowych, maszynownie wentylacji do celów przeciwpożarowych oraz rozdzielnie elektryczne, zasilające, niezbędne podczas pożaru, instalacje i urządzenia, powinny stanowić odrębną strefę pożarową.

Kryteria uzupełniające odporności ogniowej:

• W – przepuszczalność promieniowania
• M – odporność mechaniczna
• C – samozamykalność
• S – ograniczenie rozprzestrzeniania się dymu

Literatura (warto wiedzieć):

• 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75: 2002, poz. 690).
• 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198: 2004, poz. 2041).
• 3. prEN 13241-2 Product standard — Part 2, Industrial, commercial and garage doors and gates with fire resisting and smoke control characteristics
• 4. prEN 14351-3 Product standard — Part 3, Windows and doors - Product standard, performance characteristics - Part 3: Windows and pedestrian doorsets with resistance to fire and / or smoke leakage characteristics
• 5. EN 14600 Doorsets and openable windows with fire resisting and/or smoke control characteristics — Requirements and classification
• 6. Norma PN-EN 1634-1:2002 Badania odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych - Część 1: Drzwi i żaluzje przeciwpożarowe (została zatwierdzona wersja zweryfikowana normy EN 1634-1:2008, tylko wersja angielska)
• 7. Norma PN-EN 1363-1:2001 Badania odporności ogniowej. Część 1 Wymagania ogólne
• 8. Norma PN-EN 1363-2:2001 Badania odporności ogniowej Część 2: Wymagania dodatkowe lub alternatywne
• 9. Norma PN-EN 1634-3:2006 Badania odporności ogniowej zestawów drzwiowych i żaluzjowych - Część 3: Sprawdzanie dymoszczelności drzwi i żaluzji
• 10. Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych (89/106/EEC). ITB, Warszawa 1994.
• 11. PN-EN 13501-2:2005 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków Część 2: Klasyfikacja na podstawie badań odporności ogniowej, z wyłączeniem instalacji wentylacyjnej.